Zeugma
Gaziantep, Nizip llçesı’mn 10 km, doğusundaki Belkıs Köyü’nde, Fırat Irmağı kıyısında, Zeugma Antik Kenti bulunuyor Tarih öncesi çağlardan beri kesintisiz yerleşime sahne olan bu antik kent. Fırat ırmağımın en kolay geçit verdiği iki noktadan birisinde yer alıyor. Zaten ‘Zeugma’ adı da ‘köprübaşı’veya “geçit yeri’ anlamım taşıyor.
M S. 2. yüzyılda en görkemli günlerini yaşayan zeugma, Roma İmparatorluğunun en büyük 4 kentinden biriydi. 4. Lejyon bölgesi karargahının bulunması nedeniyle yüksek rütbeli subayların ikamet ettiği, stratejik avantajları nedeniyle zengin tüccarların yaşadığı Zeugma gerçekten de önemli bir kentti. Ne var ki daha sonraları savaşlar ve doğal afetlerle bu görkemli kent yok oldu ve kalıntıları da toprak altında kaldı. Günümüzde kentin üzeri 3-4 metrelik toprakla kaplı. Yaklaşık 20 bin dönümlük bir arazı üzenne kurulmuş olan antik kentin 1/3’ü. su tutulması nedeniyle Birecik Barajı göl alanı altında kalacak…

Mozaikler Kenti Zeugma
Zeugma’nın asıl önemi, kazılarla ancak küçük bir bölümü ortaya çıkarıtabilen Roma Villaları ve bu villaların tabanlarını süsleyen mozaikler. Sadece A bölgesi kazılannda gün ışığına çıkarılan mozaiklerin alanının 1000 metrekareyi bulması, Zeugma’nın tam anlamıyla bir mozaik kenti olduğunu ortaya çıkarıyor.

Çingene Mozaiği Gaia
Zeugma kazılarının kamuoyunun henüz gündemine girmediği 1992 yılında çıkarılan bu mozaikteki kadın figürü gizemli bakımları ile Zeugma’nın simgesi oldu, ilk çıktığı yıllarda kimliği konusunda kesin bir tanımlama yapılamayan bu mozaiğe figüründeki kadın resminin çingene kızlarını andırması nedeniyle çingene adı verildi. Ancak bazı kaynaklar mozaikteki asma figürlerine dikkat çekerek, çingene olarak tasvir edilen kadının yer tanrısı Gaia Olduğunu ileri sürmekte. Gaia mitolojide, içinden tanrı soylarının çıktığı ilk element olarak kabul ediliyor.